907年—1368年
แคว้นเหลียว แคว้นจิน และมองโกลเกิดขึ้นสมัยในสมัยซ่ง (แบ่งเป็นซ่งใต้และซ่งเหนือ) ปกครองตนเองอยู่ทางภาคเหนือ ซึ่งปกครองตัวเองแบบชนกลุ่มน้อย แคว้นเหลียวปกครองโดยชนเผ่าชี่ตาน ส่วนหยวนก็คือเผ่ามองโกล เครื่องแต่งกายของชาติพันธุ์นี้มีความแตกต่างกับการแต่งกายของชาวฮั่นค่อนข้างเด่นชัด แต่กลับมีเอกลักษณ์เฉพาะกลุ่ม ซึ่งชนกลุ่มนี้เป็นส่วนเติมเต็มส่วนหนึ่งในวัฒนธรรมการแต่งกายของชนชาติจีน
戴锦帽、穿锦袍的皇帝
（南薰殿旧藏《历代帝王像》）
ฉลองพระองค์ตำแหน่งมเหสีราชสำนักเหลียว
มเหสีของราชสำนักเหลียวมีการพันผ้าพันคอในการประกอบพิธี สวมชุดแหวกข้างสีแดง และรองเท้าหุ้มข้อสีดำ แขวนเครื่องหยกและผ้าพันคอซวงถงซิน ปกคอเสื้อเป็นลายปักสีดำ ม่วง และแดง สลับกัน หรือไม่ก็เป็น เสื้อสาบกลมที่พับไปทางซ้าย (คือมีชายเสื้อด้านหน้าที่ยาวและเอียงปัดไปทางซ้าย) ด้านหลังยาวประมาณ ๓๐ เซนติเมตร และประดับแพรแถบสีเหลืองสีแดง
ชุดชาวเผ่าชี่ตานมเหสีของราชสำนักเหลียวมีการพันผ้าพันคอในการประกอบพิธี สวมชุดแหวกข้างสีแดง และรองเท้าหุ้มข้อสีดำ แขวนเครื่องหยกและผ้าพันคอซวงถงซิน ปกคอเสื้อเป็นลายปักสีดำ ม่วง และแดง สลับกัน หรือไม่ก็เป็น เสื้อสาบกลมที่พับไปทางซ้าย (คือมีชายเสื้อด้านหน้าที่ยาวและเอียงปัดไปทางซ้าย) ด้านหลังยาวประมาณ ๓๐ เซนติเมตร และประดับแถบแพรสีเหลืองสีแดงฉลองพระองค์ตำแหน่งมเหสีราชสำนักเหลียว
ชุดชาวเผ่าชี่ตาน
ภาพชุดโจวเซียเป็นภาพขนาดยาวที่วาดโดยจิตกรชาวชี่ตาน ในภาพแสดงการออกไปล่าสัตว์ของกษัตริย์ชี่ตาน มีการปล่อยนกอินทรีย์ขาว ไห่ตงชิง ไปในทุ่งหญ้าเพื่อโจมตีห่าน หรือจะเป็นการล่าสัตว์ในพื้นที่ไห่ลั่วจึ แล้วก็กลับมาตั้งแคมป์กัน ส่วนภาพที่มีทหารองครักษ์ยืนคุ้มครองนั้น ทำให้เราได้รับรู้ถึงการแต่งกายและทรงผมของชาวชี่ตานอย่างครบครัน
髡发、穿圆领袍、佩豹皮箭囊的骑士（胡瓌《卓歇图》局部）
穿左衽窄袖袍的契丹族妇女及穿圆领袍的男子（胡瓌《卓歇图》局部）
ทรงผม ปู้หลาร์(ไม่เหล่) ของชาวหยวน
ผู้ชายมองโกลยุคหยวนทุกคนตั้งแต่เจงกิสข่านถึงสามัญชนทั่วไป มีการแต่งทรงผมโดยการโกน เรียกว่า โผเจียว ซึ่งก็คือการการโกนผมตั้งแต่กลางกระหม่อมจนถึงด้านหลังออกไป เหลือผมเพียงสามกระหย่อมบริเวณหน้าผาก และเหนือขมับทั้งสองข้าง ลักษณะคล้ายกับทรงผมเด็กชายชาวฮั่น หย่อมผมตรงกลางนั้นตัดสั้นและปล่อยอิสระ ส่วนสองปอยข้างๆปล่อยยาวถึงบ่า ป้องกันการเอียงสายตาไปทั้งสองข้าง ไม่ทำให้คนตาเหล่ จึงเรียกทรงผมนี้ว่า ทรงไม่เหล่
|
戴瓦楞帽、剃“三搭头”的元代男子 |
 |
ชุดหยวนเปี้ยนสี้ยนอ่าว (แจคเก็ตถักเชือกของชาวหยวน)
เสื้อคลุมที่เจ้าผู้ครองนครชาวหยวนสวมใส่ ส่วนมากเป็นแบบสาบเสื้อเฉียง แขนเสื้อแคบ ส่วนเอวตีเกล็ดรัดเอวไว้ โดยใช้เชือกสีม่วงแดงร้อยขวางตามแนวนอนให้แน่น ซึ่งจะรัดรูปบริเวณเอวของผู้สวมอันทำให้สะดวกต่อการขี่ม้ายิงธนู เรียกเสื้อแบบนี้ว่า หยวนเปี้ยนเสี้ยนอ่าว (แจคเก็ตถักเชือกของชาวหยวน) ซึ่งในสมัยหมิงจะถูกเรียกว่า เย่ซา เป็นเครื่องแต่งกายที่มักสวมสำหรับการเดินทางโดยการขี่ม้า
戴瓦楞帽、穿辫线袄的男子（河南焦作金墓出土陶俑）
ผู้ชายสมัยหยวนเผ่ามองโกลจะสวมหมวกทรงกลมที่เรียกว่า “หมวกทรงฉิ่ง” หรือ “หมวกโป๋ลี่” และหมวกสี่เหลี่ยมหรือหลายเหลี่ยม เรียกว่า “หว่าเหลิงเม่า” หรือหมวกลอนกระเบื้อง ในอดีตบริเวณสุสานประจำราชวงศ์หยวนที่อำเภอจางเซี่ยน มณฑลกานซู่ ได้ขุดพบหมวกของมองโกลชนิดนี้ ซึ่งภายหลังก็ได้เห็นอีกในรูปสลักที่สุสานราชวงศ์หยวนที่เมืองเจียวจว้อ มณฑลเหอหนาน
ชุดหยวนถวน
เครื่องแต่งกายที่สตรีชั้นสูงชาวมองโกลในยุคหยวนสวมมีลักษณะใหญ่ ส่วนลำตัวกว้างมาก แต่ส่วนปลายแขนเสื้อเล็ก ชายกระโปรงยาวลากพื้น เวลาเดินไปไหนมาไหนจะต้องมีนางกำนัลคอยถือไว้ ชุดที่มีลักษณะกว้างเช่นนี้เรียกว่า ถวนซาน หรือ ต้าอี(ชุดคลุม) วัสดุที่ใช้ตัดเย็บมักเป็นผ้าต่วนสีทองมันวาว กำมะหยี่ หรือผ้าขนสัตว์ เป็นต้น และสีที่นิยมก็คือ แดง เหลือง สีชา สีเลือดนก สีม่วงหงอนไก่ สีทองอร่าม เป็นต้น
甘肃安西榆林窟元壁画，穿翻折领小袖袍的行香蒙古贵族
มงกุฎกู้กู้
สตรีชาวมองโกลมีแฟชั่นการสวมหมวกที่มีเอกลักษณ์เป็นอย่างยิ่ง ก็คือ มงกุฎกู้กู้ มงกุฎชนิดนี้ทำโครงมาจากเปลือกไม้เพิร์ธ ไม้ไผ่ หรือลวด จากยอดด้านบนลงมายาวประมาณ ๗๐ เซนติเมตร– ถึง ๑ เมตร ยอดของมันบานออกเป็นทรงหมวกคว่ำ ด้านนอกบุด้วยผ้าไหมสีแดง ผ้าต่วน หรือไหมพรม
|
戴故故冠、穿交领织金锦袍的皇后 （南薰殿旧藏《历代帝后像》） |
 |
ในช่วงต้นราชวงศ์หยวนนั้น รัฐบาลได้บังคับให้ประชาชนในปักกิ่ง(ต้าตู้)แต่งกายเช่นเดียวกับชาวมองโกล ซึ่งหลังสมัยจักรพรรดิต้าเต๋อ เครื่องชาวจีนทางเหนือและทางใต้เริ่มแตกต่างกัน ชาวฮั่นในยุคมองโกลครองจีนนี้ โดยเฉพาะประชาชนที่อาศัยอยู่แถบใต้ของแม่น้ำแยงซีที่เรียกว่า ชาวใต้ มีเครื่องกายที่ไม่ต่างจากชาวซ่งเลย ซึ่งก็คือไม่ได้รับวัฒนธรรมการแต่งกายจากชาวมองโกลนั่นเอง
